امروز می‌خواستم پای سیب درست کنم. دفترچه راهنمای “فرهای تو کار” را برمی‌دارم تا با نحوه‌ی استفاده از فر جدیدی که خریدیم آشنا شوم. در آخرین صفحه از این دفترچه، نحوه‌ی عملکرد تایمر دیجیتال تمام لمسی توضیح داده شده است. تنها با خواندن دو صفحه‌ی خلاصه شده می‌توانم پای سیب خوشمزه‌ام را آماده کنم. یوایکس رایتینگ تقریبا چیزی شبیه به همین دفترچه‌ی راهنماست.
تا کیک آماده می‌شود؛ به طاقچه، نرم‌افزار محبوبم سر می‌زنم. کتاب‌های جدید را بر اساس آخرین خریدم به من معرفی می‌کند. با عبارت “بر اساس آخرین خرید متنی تو” و عنوان کتاب “هنر همه فن حریف شدن در احساسات” که در زیر آن نوشته شده، می‌دانم که کتاب‌های جدید بر اساس آخرین خریدم به من معرفی شده‌اند و قطعا در همان زمینه‌ی خودشناسی و توسعه‌ی فردی قرار می‌گیرند.
می‌خواهم مبلغی پول را جا به جا کنم. به همراه بانکم سر می‌زنم و منوی سمت راست برنامه را باز می‌کنم. می‌دانم که گزینه‌ی انتقال وجه و سپس کارت به کارت می‌تواند من را به هدفم نزدیک کند.
همه‌ی ما در طول روز با این متن‌های کوچک راهنما در محصولات و خدمات دیجیتالی سر و کار داریم. به راستی، بدون این متن‌ها چقدر احساس سردرگمی می‌کردیم و چقدر از وقتمان در روز تلف می‌شد تا نحوه‌ی کار کردن با این وسایل و برنامه‌ها را بدانیم؟
یوایکس رایتینگ چیست؟
یوایکس رایتینگ (UX writing) که مخفف User Experience writing است. به معنی ایجاد محتوای متنی واضح، ساده و قابل درک برای محصولات و خدمات دیجیتالی مانند وب سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها است.
یوایکس رایتینگ انواع میکروکپی را شامل می‌شود. مثل نوشتن منوها، متن دکمه‌ها، پیغام‌های خطا، صفحات ثبت نام، اعلان‌ها و … از جمله‌ی این موارد است. موافقید چند نمونه را با هم ببینیم؟
ارور 404 یکی از پیام‌های خطا است که در سایت‌ها ظاهر می‌شود. دیجی کالا جمله‌ی “صفحه‌ای که دنبال آن بودید پیدا نشد!” و دکمه‌ای با عبارت “صفحه اصلی” را برای بیان این خطا انتخاب کرده است.
نوشتن منوی سایت‌ها و برنامه‌ها هم برعهده‌ی یوایکس رایتر است. می‌توانید به عنوان نمونه به منوی سایت فیدیبو نگاه کنید:
چنین متن‌هایی به کاربران کمک کند تا نحوه‌ی عملکرد یک محصول دیجیتالی را درک کنند. در مورد نحوه‌ی استفاده موثر از آن راهنمایی شوند و بدانند در هر مرحله باید چه اقدامی انجام دهند. در نهایت در حین استفاده از یک محصول، تجربه‌‌ای رضایت‌بخش و کارآمد داشته باشند.
یوایکس رایتر چه کار می‌کند؟
یکی از مشکلات محصولات دیجیتالی عدم برقراری ارتباط با کاربر است. تا حالا شده برنامه‌ای جدید را دانلود کنید و راهنمای مناسبی در مورد نحوه‌ی استفاده از آن نداشته باشید؟ کار کردن با این محصولات پیچیده درست مثل راه رفتن در خیابان‌های ناآشنای یک شهر غریب می‌ماند و حتی ممکن است احساس سرگردانی و ناامنی به جان آدم بیفتد.
هنگام تعامل کاربر و محصول، این یوایکس رایتر است که با نوشتن پیام‌های دقیق و فکر شده به کمک و راهنمایی مخاطب می‌شتابد. یوایکس رایتر با جملات ساده و فکرشده به کار کمک می‌کند تا به راحتی از محصول استفاده کند و با آن ارتباط برقرار کند.
وظایف یوایکس رایتر
یوایکس رایتر یا نویسنده‌ی یوایکس که به آن تجربه نویس یا نویسنده تجربه‌ی کاربری هم می‌گویند؛ کسی است که میکروکپی یا همان محتوای وب سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و سایر محصولات دیجیتالی را می‌نویسد. او در تمام مراحل استفاده از محصول، کاربر را راهنمایی می‌کند که چطور به مرحله‌ی بعد برود و آیا اصلا در مرحله‌ی درستی قرار گرفته است یا نه. نویسنده‌ی یوایکس با قدرت کلمه‌ها ارتباط موثر بین کاربر و محصول برقرار می‌کند و با ارائه‌ی راهنمایی و اطلاعات و پیام‌های مناسب از تجربیات ضعیف او جلوگیری می‌کند.
اگر دغدغه‌ی یاد گرفتن تایپ ده انگشتی را داشته باشید شاید گذرتان به سایت تایپو افتاده باشد. به نظرم یکی از نمونه‌های خوب یوایکس رایتینگ را می‌توانیم در این سایت مشاهده کنیم. هنگام استفاده از این سایت، احساس می‌کنم یک مربی آن طرف نشسته و در هر مرحله با هشدارهای به جا یا تشویق‌هایش من را راهنمایی می‌کند. می‌توانید تصویر آن را به عنوان نمونه در ادامه مشاهده کنید:
تفاوت کپی رایتینگ و یوایکس رایتینگ چیست؟
بین کپی رایتینگ و یوایکس رایتینگ زمین تا آسمان تفاوت وجود دارد. من در ادامه به سه مورد از آن‌ها اشاره می‌کنم. اول اینکه، می‌دانیم که کپی‌رایتینگ یعنی نوشتن متون متقاعده‌کننده و تبلیغ‌نویسی. یک کپی‌رایتر متن را برای فروش محصول یا خدمات می‌نویسد؛ پس باید همه‌ی تلاش خود را داشته باشد تا مخاطب را برای عملی خاص متقاعد و یا ترغیب کند. اما یوایکس رایتینگ با هدف راهنمایی کاربر نوشته می‌شود. یک یوایکس رایتر به جای فروشنده یک مربی یا راهنماست که از احساس سرگردانی و ناامنی مخاطب می‌کاهد و او را به مسیر درست راهنمایی می‌کند.
دومین تفاوت این است که، کپی رایتر در نوشتن متون تبلیغاتی باید خلاقیت به خرج دهد. او گاهی مجبور می‌شود با کلمه‌ها بازی کند یا از احساسات شاعرانه یا طنازانه استفاده کند. اما یوایکس رایتر باید با ساده‌ترین و واضح‌ترین کلمه‌ها بنویسد. در واقع، یوایکس رایتینگ جای خلاقیت‌های پیچیده و تلمیح و تشبیه‌های شاعرانه نیست. خلاصه اینکه، یوایکس رایتر باید واضح، ساده و قابل درک بنویسد.
سومین تفاوت در نوع کار کردن کپی رایتر و یوایکس رایتر است. کپی رایتینگ، معمولا یک کار تک نفره است. یک کپی‌رایتر می‌تواند به تنهایی پشت میزش در یک اتاق ساکت بنشیند و برای یک محصول شعار تبلیغاتی یا صفحه محصول بنویسد. اما یوایکس رایتینگ یک کار گروهی و تیمی است. یوایکس رایتر با مدیر محصول، برنامه نویس و طراح UI/UX به صورت تیمی کار می‌کند.
در نهایت، وقتی تولید یک محصول تمام شد؛ کپی رایتر وارد عمل می‌شود، آن محصول را می‌شناسد و درباره‌ی آن متنی ترغیب‌کننده می‌نویسد. فرض کنید یک اپلیکیشن جدید طراحی شده است، کپی رایتر می‌تواند حتی بعد از لانچ محصول به تیم بپیوندد و متنش را بنویسد. مثلا یک کپی‌رایتر برای برنامه‌ی صندلی می‌نویسد: “صندلی پرتاب تو به دنیای زیبایی”. اما یک یوایکس‌رایتر متن‌های این برنامه را باید بنویسد. او باید از همان ابتدای محصول با تیم طراحی تجربه‌ی کاربری همکاری کند. در واقع یوایکس رایتر از همان شروع ساخت محصول، آن را می‌شناسد، در هر مرحله متن‌های نمونه را می‌نویسد، تست می‌کند تا اینکه سرانجام متن‌های شسته و رفته، واضح و ساده برای راهنمایی مخاطب آماده کند.