فواید جستارنویسی

نوشتن از جستارنویسی را با این عنوان شروع می‌کنم، فواید جستار نویسی! بله من قبل از شروع هر کاری اغلب به فایده‌ی آن فکر می‌کنم، حتی اگر خوردن یک میوه یا کاری ساده مثل پیاده‌روی باشد چه برسد به جستارنویسی! به غیر از این‌ها دلم نمی‌خواهد با جستارنویسی چیست؟ شروع کنم که اینطوری خیلی کلیشه می‌شود و بگذریم از اینکه به تعداد جستارنویس‌ها و حتی بلکه بیشتر از آن‌ها تعریف از جستارنویسی وجود دارد. پس برویم از فواید این قالب نوشتاری جذاب بخوانیم.

جالب‌ترین ویژگی جستارنویسی برای من این است که نویسنده جستار می‌تواند آزادانه و بی‌هیچ‌ قید و بندی از زاویه‌های مختلف به یک موضوع مشخص نگاه کند و تحلیل‌ها و تفسیرهای متنوعی را از آن ارائه بدهد‌. مثلا در کتاب «دیدار  اتفاقی با دوست خیالی» نویسنده در جستار “ذائقه از کجا می‌آید؟” به موضوع ظاهرا ساده‌ای مانند سلیقه‌ی غذایی از زوایای مختلف فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی نگاه کرده است. مثلا بخوانید:

خب اگر این جستار  را به طور کامل بخوانید می‌بینید که نویسنده چطور تحلیلی طبقاتی و فرهنگی از موضوعی عادی و روزمره مانند تغییر ذائقه غذایی ارائه داده است.

نویسنده‌ای که جستارشخصی می‌نویسد، با باریک‌بینی و ریزبینی تمام خود را روایت می‌کند. نوشتن این نوع از جستار برای شخص من بسیار لذت‌بخش است، چون خودآگاهی عمیق و ژرفی را می‌طلبد و فرصتی را فراهم می‌آورد که نویسنده به سرزمین‌های نامتناهی و ناشناخته‌ی درونش سر بزند و بعد با شهامت تمام نمایشی لذت‌بخش و تامل‌برانگیز را از روشنی‌ها و تیرگی‌های درونش به صحنه کاغذ بیاورد.

جستار نویسی با پرسشگری و ارائه استدلال‌های منطقی، تفکر انتقادی نویسنده را پرورش می‌دهد. جستارها غالبا با شکل‌گیری یک پرسش و مسئله در ذهن نویسنده جوانه می‌زنند. وقتی یک سوال شکل گرفت، مثل این سوال که “چطور می‌توان سکوت را در عصر هیاهو تجربه کرد؟‌”، “آدم‌ها چطور با مرگ مواجه می‌شوند؟” و از این قبیل پرسش‌ها، نویسنده راه می‌افتد در کوچه و خیابان و یا ما بین کتاب‌ها تا شواهد و استدلال‌های روشن و منسجمی برای پاسخ به سوالش پیدا کند.

جستارنویسی بهترین قالب برای نویسندگانی است که سرپرشوری دارند و ایده‌های بسیار متنوعی برای نوشتن. جستارنویس‌ها دم دستی‌ترین ایده‌ها را از زندگی‌ ساده روزمره می‌گیرند و به‌سان کیمیاگران با جادوی واژه‌ها از آن متنی دل‌نشین و خواندنی ارائه می‌دهد. اگر نگاهی به فهرست کتاب «در باب دوستی» میشل دومونتین به عنوان سرآمد جستارنویسان بیندازید، می‌بینید که درباره دوستی، بطالت، گفت‌وگو و مرگ و غیره نوشته است. فهرست اغلب کتاب‌های جستار به همین شکل است و خوبی‌اش این است که اصلا لازم نیست که کتاب را حتما از اول به آخر بخوانید.

این متن ادامه دارد و باز هم از فواید جستار نویسی اینجا خواهم نوشت. شما هم اگر دوست داشتید در قسمت نظرات بنویسید که  نوشتن انواع جستار برای شما چه فایده‌ای داشته است؟